Zien is veel meer dan alleen maar scherp-zien.
Wanneer de ogen scherp zien, kan (goed kunnen) lezen namelijk wel veel energie kosten. De energie die er ingestoken moet worden, gaat ten koste van het opslaan, begrijpen en uitvoeren van wat er gelezen wordt.
Een bezoek aan de oogarts of opticien levert doorgaans alleen informatie op over het scherp-zien en de gezondheid van het oog. Er wordt niet gekeken naar de samenwerking van de ogen en of de informatie wel goed verwerkt wordt in de hersenen. En juist dit is zo belangrijk bij alles wat met leren te maken heeft.
Wanneer er problemen zijn in het visuele systeem, met de functie van de ogen en de communicatie met de hersenen, noemen we dat visuele disfunctie. Een vorm van visuele disfunctie is fixatie disparatie. Hierbij gaat het om een verstoring van de informatie die via de ogen binnenkomt als gevolg van oog-richt-problemen in het horizontale en/of verticale vlak. Fixatie disparatie kan informatie vervormen en zelfs gedeeltelijk laten verdwijnen. Soms wordt er technisch heel goed gelezen, maar wordt de informatie niet (goed) in de hersenen verwerkt. En, wat niet aankomt in de hersenen, daar kun je ook niets mee!
Misschien herkent u (een aantal van) onderstaande kenmerken:
- Dyslectische verschijnselen als langzaam spellend/lezend, moeite met begrijpend lezen, omdraaien van letters, cijfers en woorden
- Andere specifieke leer- en gedragsproblemen, als dyscalculie, dyspraxie, ADD/ADHD en ASS
- Slechte oog-hand coördinatie
- Schuinhouden van het hoofd tijdens plakken, knippen, kleuren, schrijven etc.
- Dicht op het werk/schrijfblad zitten (< 30 cm)
- Slordige werkverzorging (bijv. niet netjes op de lijntjes schrijven)
- Traag werktempo
- Moeite met navertellen van wat gelezen is
- Hoofd meebewegen tijdens het lezen
- Overslaan van woorden of regels tijdens het lezen
- Niet meer weten waar het gebleven tijdens het lezen
- Bij-wijzen met de vinger tijdens het lezen
- Lezen niet leuk vinden
- Veel knipperen met de ogen of last van tranende ogen
- Opvallend vaak last van rode ogen
- Klachten over hoofdpijn, nekpijn en/of rugpijn
- Opvallend veel moe
- Snel last van (te) fel licht
- Evenwichtsproblemen
- Onhandigheid (bijv. regelmatig stoten of omstoten van drinken
- Houterige of aarzelende motoriek
- Niet veilig of op het gemak lijken te voelen in een grotere ruimte
- Faalangstig
- Bewegelijk, niet stil kunnen zitten, tijdens het lezen
- “Hangen” op/aan de tafel/in de stoel tijdens het lezen/schrijven
Er wordt bij bovenstaande kenmerken over het algemeen niet gauw gedacht aan “oogproblemen”.
Het wordt snel als kind-eigen gezien, het is niet anders…...
Toch krijgen deze kinderen regelmatig onterecht het label “dyslexie”, “dyscalculie” of een andere (gedragsmatige) diagnose.