Symmetrische Tonische Nek Reflex

De STNR is geen primaire reflex, maar een overgangsreflex en is doorgaans tussen de 6de en 10de maand, na de geboorte, actief. Hij zorgt voor een overgang van het tijgeren naar het zitten in de “kathouding” en naar het kruipen op handen en knieën. Een super belangrijke reflex dus!
Het komt er op neer dat wanneer het hoofd beweegt, dat de armen en benen daar op reageren. Bij het buigen van het hoofd richting de vloer, komen de billen omhoog, buigen de armen en worden de benen gestrekt. Brengt het kindje het hoofd vervolgens weer naar achteren, buigen de benen en komt het tot de “kathouding”; handen op de grond, armen gestrekt en billen rustend op de onderbenen.
Deze reflex zorgt voor het afzonderlijk kunnen bewegen van het boven- en onderlichaam die tegengesteld werken: wanneer de bovenste helft gestrekt is kan de onderste helft zich buigen en omgekeerd. Top sport als je het goed bekijkt. In deze fase van de ontwikkeling wordt hard gewerkt aan spierspanning en lichaamscontrole.
Ongeveer vanaf de 10de maand zal dit geïntegreerd moeten zijn, wat betekent dat de beweging van het hoofd geen invloed meer mag hebben op het buigen of strekken van de armen of benen. Je snapt dat wanneer dit wel actief blijft, er onbalans in het lichaam blijft. Het gaan kruipen, zitten en lopen wordt geremd, of ontwikkelt zich afwijkend, door de extra bewegingen die het lichaam wil maken als het hoofd van stand verandert. Het lijf gaat zelf op zoek naar stabiliteit en zal daardoor constant aan het compenseren zijn.
Best lastig en vermoeiend…….

Als een kind een schoolkind wordt, is deze onbalans vaak niet zomaar over en heeft het zich juist alleen maar verder ontwikkeld in een slechte houding. Vaak gaan problemen met de STNR samen met problemen met de TLR (Tonisch Labyrint Reflex), wat ook een houdingsreflex is. Als de ATNR (Asymmetrische Tonische Nek Reflex) dan ook nog storend aanwezig is, wordt het voor een kind helemaal een uitdaging om goed te functioneren op school. Opkijken vanuit je boek naar de juf, van het bord naar het schrift, omdraaien naar een klasgenoot, schrijven in je schrift en naar het bord moeten kijken, etc, Allemaal handelingen waarbij, in geval van actieve reflexen, het draaien van het hoofd voor een reactie in het lichaam zorgt. “Zit eens stil”, “schrijf eens wat netter”, “voeten onder de stoel, niet onder je billen”, “let eens op”, “zit eens rechtop”, “niet zo hangen aan tafel”, “haal die hand eens onder je hoofd vandaan”….. Herken je het???

Een ander belangrijk aspect van de STNR is de ontwikkeling van de ogen. Door de verschillende houdingen traint het kind zijn ogen door zowel dichtbij als ver weg te kijken. Dit divergeren en convergeren zorgt o.a. voor een goede oogsamenwerking, goed kunnen focussen en concentreren. Enkele basisvoorwaarden om tot goed leren te komen……
De W-zit
Zit jouw kind ook het liefst op deze manier? Als dat het geval is zou het zomaar eens kunnen zijn dat dit door een niet goed ontwikkelde STNR komt. Het wordt de W-zit genoemd.
Als je namelijk de lijn van de benen vanaf de tenen van links naar rechts volgt ontdek je de letter W. Er zijn veel kinderen die graag in deze houding zitten. Deze kinderen zoeken hun balans en zekerheid in deze manier van zitten. En dat is nou precies wat er aan de hand is in het lijfje. Onbalans, doordat er geen controle is over de boven en onderkant van het lichaam.
Voor lichaamscontrole heb je spierspanning nodig. Als dat afwijkend is, gaat je lijf opzoek naar zekerheid en compenseert door een andere houding. In dit geval de W-zit.
Enkele kenmerken van een actieve, of niet ontwikkelde, STNR op een rij:
- zitten op één of beide benen, of benen om de stoelpoot geklemd
- W-zit
- slechte balans
- klungelig
- slechte oog-handcoördinatie
- onzeker (zowel sociaal-emotioneel als lichamelijk)
- onderpresteren
- frustratie, ontwijkgedrag
- veel hangen op de tafel
- slecht diepte zien
- moeite met lezen en schrijven (door visuele uitdagingen)
- moeite met het van bord overschrijven
- ADHD kenmerken (onrust in het lijf, impulsiviteit)
- afwijkende spierspanning/hypermobiliteit
- moeite met het maken van keuzes
- moeite met focussen
- moeite met geheugen
Een goed ontwikkelde en geïntegreerde STNR zorgt dus voor een goede balans tussen spanning en ontspanning in het lichaam, maar ook in de hersenen. Al met al kan je dus zeggen dat deze reflex, samen met de TLR en ATNR, van grote invloed is op hoe we ons letterlijk en figuurlijk door het leven bewegen.